Sağlık

Prof. Dr. Tutak: Türkiye Sağlık Harcamalarında Yetersiz Kaldı

By Editör

Posted on 27 Şubat 2025

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Bebek Ölümlerini Araştırma Komisyonu, AK Parti Adıyaman Milletvekili İshak Şan başkanlığında bir araya geldi. Toplantının açılışında konuşan Şan, “Yarın Ankara’da bir çalışma ziyareti gerçekleştirmeyi planlıyoruz. İlk olarak Ankara İl Sağlık Müdürlüğünü ziyaret edip brifing alacağız. Sonrasında Ankara 112 Komuta Kontrol Merkezini ziyaret edecek ve ardından Etlik Şehir Hastanesi’nin çocuk kulesi ile yenidoğan yoğun bakımında incelemelerde bulunacağız. Komisyon sürecimiz boyunca bu tür ziyaretlerimize ve dinlemelerimize devam edeceğiz,” ifadelerini kullandı.

Komisyon Başkanı Şan’ın ardından, Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Eğitim ve İdare Sorumlusu Doç. Dr. Ercan Tutak, milletvekillerine kapsamlı bir sunum yaptı. Tutak, Türkiye’nin bebek ölüm hızının dünya ortalamasıyla kıyaslandığında, OECD ve Avrupa Birliği ülkelerine göre neredeyse iki kat yüksek olduğunu vurguladı. “Bebek ölüm hızı Türkiye genelinde binde 5,9 iken, 28 hafta ve bin gram altındaki ölümleri yok sayarsak bu oran 3,7’ye düşüyor. Aradaki fark, bu bebeklerin yüzde 37’sinin oldukça hassas ve dikkatli bakılması gereken bebekler olması. Sağlık hizmetleri, donanım ve hastane gerektiriyor; bunlar da maliyet anlamına geliyor. Dünya genelinde sağlık harcamalarımızın gayrisafi yurt içi hasılaya oranı açısından Türkiye, Meksika’dan sonra en son sırada yer alıyor. Yani sağlığa çok az para harcıyoruz,” dedi.

Tutak, Türkiye’nin sağlık altyapısı hakkında da bilgi vererek, “Sağlık Bakanlığı’nın üniversite ve özel hastanelerle birlikte yenidoğan yoğun bakım yataklarının dağılımına baktığımızda, toplam 13 bin 295 yatağın, 4 bin 433’ünün Sağlık Bakanlığı ve kamuya ait olduğunu görüyoruz. Yüzde 11,9’u üniversitelerde, özel hastanelerde ise 7 bin 274 yatak bulunuyor. Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerin yenidoğan yoğun bakım yataklarının toplamı, özel hastaneler kadar bile etmiyor. 100 bin kişiye düşen hekim sayısında uluslararası karşılaştırmalarda en son sıradayız. Hemşire sayısındaki artışa rağmen, 100 bin kişiye düşen hemşire ve ebe sayısında yine Meksika’nın önündeyiz. 2002’den 2020’ye kadar sağlık personeli sayısında fazla bir değişiklik olmamış. Buna rağmen bebek ölüm hızının binde 17’lerden binde 5’lere düşmesi, sağlık çalışanlarının büyük çabaları sayesinde gerçekleşmiştir,” ifadelerini kullandı.

Tutak, Yenidoğan Canlandırma Programı (NRP) ile yoğun bakımda görev yapan sağlık personeline verilen eğitimden bahsederek, “Diğer illerde daha az eğitim olduğunu düşünüyorum. Ancak rakam veremeyeceğim çünkü bir üniversitenin bulunduğu yerlerdeki ekipler, daha az sayıda NRP eğitimine erişim sağlayabiliyor. En büyük sorun İstanbul’da. Bu yıl neredeyse eğitimsiz mezun olacak sağlık çalışanları var. Büyük gayretle, iki kez art arda eğitim aldırarak, NRP eğitimini vermeye çalıştık ama bazıları eğitimden kaçmış olabilir. Transport sırasında yaşanan ölümler azalmış olsa da, yoğun bakım izlemi sırasında ünitenin fiziki, personel ve eğitim düzeyleri, uzman hekim varlığına göre ölümlerin arttığını gözlemliyoruz. Yenidoğan ölümleri, doğum öncesi anne bakımı ile başlıyor ve doğum odasında, postnatal bakım sürecinde şekilleniyor,” değerlendirmesinde bulundu.

Tutak, yoğun bakım bölümlerinin denetimleri konusundaki süreçlerle ilgili eleştirilerini dile getirerek, verilen cezaların caydırıcı olmadığını belirtti. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan denetim formlarını incelediğini ifade eden Tutak, “Bu formlar yeterli değil. Örneğin, bir yenidoğan ünitesinden taburcu olan bebeklerin bronkopulmoner displazi, retinopati, serebral palsi veya işitme kaybı gibi durumları ne kadar yaşadığı gibi göstergeler, o ünitenin kaliteli bakım verdiğinin en büyük göstergelerindendir. Sadece ölümlere bakmak ve ünitenin koşullarına göre yeterli olduğunu söylemek, o ünitenin güncel tıbbi uygulamalarla kaliteli bir bakım sunduğunu göstermiyor,” dedi.