Masum Gibi Görünen Şakalar Akran Zorbalığına Dönüşebilir

Share

Tweet

Share

Share

Email

Comments

Dünyada gayri resmi olarak kutlanan 1 Nisan, toplumun her kesiminden bireyler ve kuruluşlar için bir şaka günü niteliği taşıyor. Bu özel günde insanlar, gülümsemek, dikkat çekmek, mesaj vermek veya reklam yapmak amacıyla çeşitli şakalar yapıyor.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, şakaların insan psikolojisi ve sosyal hayata olan etkilerini ele alarak bu konuda yapılan araştırmalardan örnekler sundu.

Olumlu şakaların, vücutta stres hormonunun azalmasına ve keyif verici özelliğe sahip endorfin seviyesinin artmasına katkı sağladığını belirten Tarhan, ancak kişiyi kötü hissettiren ve benlik duygusunu zedeleyen şakaların, stres ve öfke hormonunda artışa neden olduğunu ifade etti.

Tarhan, “Mizah yapmak bir sanattır. Kişinin mizah konusundaki yeteneğini geliştirmesi gerekiyor. Mizah, yerinde ve doğru bir şekilde yapıldığında, az sözle büyük bir gerçeği, duyguyu ve kavramı ifade edebilir. Özellikle stresli toplumlarda stres azaltıcı bir teknik olarak kullanılmıştır. Örneğin, Nasrettin Hoca gibi karakterlerin ortaya çıkışı, toplumsal kaos dönemlerinde bir tesadüf değildir” dedi.

Yıkıcı Şakalar

Tarhan, masum görünen bir şakanın bile bir çocuğun özgüvenini zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulunarak, “Bir çocuğun arkasına yazı yazıp alay edilmesi, onun ruhsal gelişimine travma etkisi yapabilir. Bu tür durumlar okullarda akran zorbalığı olarak tanımlanır” şeklinde konuştu.

Yüzeysel şakaların geçici bir gülümseme yaratmasının yanı sıra, insan üzerinde yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Tarhan, maruz kalan bireylerin bu tür şakalara karşı tepkilerini göstermelerini önerdi.

Ayrıca, bazı kişilerin şakayı iletişim aracı haline getirdiğini belirterek, “Yerinde ve zamanında yapılan şakalar güzeldir. Ancak uygun olmayan zaman ve mekanda yapılan şakalar, bireyin toplum içindeki saygınlığını ve statüsünü olumsuz etkileyebilir” dedi.

Prof. Dr. Tarhan, şakaların anlamlı olması ve dozajının iyi ayarlanması gerektiğini belirterek, stres altında olan bireylere yönelik hikmetli şakaların psikolojik olarak olumlu etkiler yaratabileceğini dile getirdi.

M Vitamini

Tarhan, iş yerleri gibi sosyal ortamlarda mizahın, örgütsel psikolojide sorun çözme aracı olarak kullanılabileceğini ifade etti.

Ayrıca, otoriter yöneticilerin yanı sıra dönüşümcü liderlerin de mizahı ikna edici bir yöntem olarak kullanabileceklerini belirtti. “Mizahla duygusal bariyerleri aştığınızda, ön yargıları yok edebilirsiniz” ifadelerinde bulundu.

Tarhan, mizahın siyasetten diplomasiye kadar pek çok alanda hedefe ulaşmada etkili bir araç olabileceğini vurgulayarak, şaka yapıldığında karşı tarafın bu durumu kabul etmesinin önemine dikkat çekti. Ancak, kişilik yapısına ve kültürel duruma uygun olmayan şakaların olumsuz etkiler yaratabileceğini de sözlerine ekledi.