Sağlık

Kol ve Bacak Tansiyonu Arasındaki Farklar Neleri Gösteriyor?

By Editör

Posted on 1 Nisan 2025

Ayak bileğinden ölçülen bacak tansiyonu, kalp damar hastalıkları ve diyabet gibi kronik rahatsızlıkların erken belirtilerini yakalamak açısından son derece önemlidir. Acil Tıp Uzmanı Dr. Ayşegül İşlek Yüksel, bacak tansiyonunun, haftada bir kez düzenli olarak ölçülmesi gerektiğini vurguladı. Normalde bacak tansiyonunun, kol tansiyonundan 1 veya 2 birim daha yüksek çıkması beklenmektedir. Eğer bu fark çok daha fazla ise, kalp krizlerine yol açabilecek damar tıkanıklığı ya da diyabet gibi hastalıklarda sıkça görülen damar kireçlenmesi belirtileri olabilir.

Daha düşük bacak tansiyonu ise periferik arter hastalığına işaret edebilir ki bu durum, kalp krizi veya felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dr. Yüksel, sağ ve sol kol arasındaki tansiyon farklarının yüksek olmasının, aort damarı yırtılması gibi ölümcül hastalıkların habercisi olabileceğine dikkat çekerek, tansiyon kontrolü sırasında her iki koldan da ölçüm yapılmasının önemini vurguladı.

Dr. Yüksel, el bileğinden ölçüm yapan tansiyon aletlerine kıyasla, ‘manşon’ adı verilen koldan ölçüm yapan otomatik tansiyon aletlerinin daha doğru sonuçlar verdiğini belirtti. “Çoğu evde otomatik tansiyon aleti bulunmaktadır. Koldan ölçen aletler, bilekten ölçenlerden daha fazla tavsiye edilmektedir. Tansiyonumuzu dinlenmiş bir halde, ayaklarımız yere temas ederken ve oturur pozisyonda ölçmeliyiz. Sağ koldan ölçüm yapıyorsak, sol koldan da ölçüm alalım. Sağ ve sol kol arasındaki tansiyon farkının %20’den fazla olmaması önemlidir. Örneğin, sağ koldan 12’ye 7 ölçtüğünüzde, sol kolda 8’e 5 çıkıyorsa, bu yüksek fark, damar yırtılması riskini akla getirir ve acil müdahale gerektirir” şeklinde konuştu.

Dr. Yüksel, sağ ve sol kol arasındaki tansiyon farkının yanı sıra, ayak bileğinden yapılan bacak tansiyon ölçümünün de önemine değinerek, “Bacak tansiyonu da kalp hastalıkları hakkında önemli ipuçları verir. Bu nedenle haftada bir kez bacak tansiyonunuzu ölçmeniz gerekmektedir. Bunu yapmak için, koldan bağlanan tansiyon aletini ayak bileğine bağlamak yeterlidir. Kol yukarıda, kalp ortada ve bacak aşağıda olduğu için, koldaki tansiyon düşük olsa da kan kalbe akabilir. Ancak bacak tansiyonu düşükse, kalbe yeterli kan akışı sağlanamayabilir. Normalde bacak tansiyonunun koldan 1-2 birim daha yüksek çıkması beklenmektedir” ifadelerini kullandı.

Dr. Yüksel, kol-bacak tansiyonu oranının, kalp krizi ya da felçlere yol açabilecek damar hastalıklarının işaretçisi olabileceğini belirterek, bu oranı ‘Ankle-Brachial Index’ (ABI) adı verilen bir sistemle ölçmenin önemini vurguladı. “Ölçtüğümüz taraftaki bacak tansiyonunu, aynı taraftaki koldan ölçülen tansiyona böleriz. Elde edilen sonuç 0,9’dan düşükse damar tıkanıklığı ve kalp damar hastalıkları düşünülmelidir. Eğer sonuç 1,5 katından yüksekse, şeker hastalığı ya da damar kireçlenmesi akla gelir. Kol ve bacaktan ölçülen tansiyonun eşit olmaması, 1-2 birim daha yüksek olması beklenir. Örneğin, koldan 12 gelen tansiyonun bacakta 13-14 olması normaldir. Ancak eğer bacak tansiyonu 18-20 çıkıyorsa, bu durum bir sağlık problemi olduğunu gösterir. Eşit tansiyon ise varislerin belirtisi olabilir. Koldan yüksek tansiyon çıkması ise klasik hipertansiyonu işaret eder. Eğer koldan 12 gelirken bacakta 9 çıkıyorsa, bu da atardamar tıkanıklığını gösterir” dedi.