Sağlık

Asperger Sendromu: Farkındalık ve Anlayışın Önemi

By Editör

Posted on 19 Şubat 2025

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Volkan Şahin, Asperger sendromu olan bireylerin sıkça yanlış anlaşıldığını ve sosyal çevreleri tarafından dışlanma riski taşıdığını belirtti. Şahin, toplumda bu konuda bir bilinçlenme sağlanmasının, bu bireylerin daha konforlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olabileceğini vurguladı.

Dr. Şahin, çocuklarda konuşma gecikmesi, yetersiz sözel olmayan iletişim becerileri ve göz teması kuramama gibi durumların genellikle otizm ile ilişkilendirildiğini, ancak Asperger sendromu hakkında toplumda yeterince bilgi bulunmadığını ifade etti.

Asperger sendromunun tarihi hakkında bilgi veren Şahin, Dr. Hans Asperger’in 1944’te gözlemlediği dört çocuğun, klasik otizm kriterlerine tam olarak uymadığını ancak empati yoksunluğu ve sosyal etkileşimde zorluklar gibi belirtiler gösterdiğini aktardı. Bu gözlemler sonucunda ‘Asperger sendromu’ teriminin ortaya çıktığını belirten Şahin, bu sendromun Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nın (DSM) dördüncü baskısında ayrı bir tanı kategorisi olarak yer aldığını, ancak sonraki baskılarda bu tanının çıkarıldığını ve otizm spektrum bozukluğu kavramının benimsendiğini söyledi.

Asperger sendromunun tanınmasının ve bu konudaki farkındalığın artırılmasının önemine değinen Şahin, bu sendromun otizm spektrum bozukluğu içinde yer alan, sosyal etkileşim ve iletişimde zorluklar yaşatan bir nörogelişimsel bozukluk olduğunu ifade etti. Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bu durum, genellikle yüksek işlevli otizm olarak tanımlanmakta ve bu bireyler genelde ortalamanın üzerinde zekaya sahip olabilir. Ancak sosyal ipuçlarını anlamada ve bireyler arası ilişkiler kurmada zorluk yaşayabilirler.

Şahin, Asperger sendromu olan bireylerin belirli konulara yoğun ilgi gösterme ve detaylara odaklanma eğiliminde olduklarını belirtti. Bu bireyler, sosyal etkileşimde zorluklar yaşayabilir, göz teması kurmada ya da beden dilini anlamada güçlük çekebilir ve ani değişikliklerden rahatsızlık duyabilirler. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilirken, bazı bireyler matematik, müzik veya teknoloji gibi alanlarda olağanüstü yetenekler sergileyebilir.

Dr. Şahin, Asperger sendromu belirtileri gösteren çocuk ve ergenlerin bir çocuk psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı. KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi’nde çok disiplinli bir çocuk ve ergen ruh sağlığı merkezi bulunduğunu belirten Şahin, burada deneyimli uzmanların yanı sıra, çocuk gelişim uzmanı, dil-konuşma terapisti ve ergoterapistin (iş ve uğraşı terapisti) hizmet verdiğini ifade etti. Merkezde, otizm spektrum bozukluğu tanısının konulmasına yardımcı olan uluslararası kabul görmüş değerlendirme yöntemlerinin uygulandığını aktardı.

Dr. Öğr. Üyesi Volkan Şahin, toplumsal farkındalığın artırılmasının gerekliliğine dikkat çekerek, Asperger sendromuna sahip bireylerin çoğu zaman yanlış anlaşılabileceğini ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabileceklerini belirtti. Toplumun bu konuda bilinçlenmesinin, bu bireylerin daha rahat bir yaşam sürmelerine olanak tanıyacağını ifade etti.

Okullarda, iş yerlerinde ve toplumun farklı alanlarında Asperger sendromu hakkında bilgilendirici etkinliklerin düzenlenebileceğini dile getiren Şahin, eğitimde ve iş hayatında bu bireylerin ihtiyaçlarına uygun düzenlemelerin yapılabileceğini kaydetti. Ayrıca, Asperger sendromlu bireylerin ailelerine rehberlik ve psikososyal destek sağlanmasının önemine de vurgu yaptı.

Son olarak, Asperger sendromunun tanısının konulabilmesi ve gerekli müdahalelerin belirlenmesi için uzmanlara başvurulmasının önemini dile getiren Şahin, bu sendromun dünyayı farklı algılama biçimlerine yol açan bir nörogelişimsel bozukluk olduğunu belirterek, toplum olarak daha bilinçli, anlayışlı ve destekleyici bir yaklaşım sergilememiz gerektiğini vurguladı. Farkındalık yaratmanın, empati göstermenin ve destek sağlamanın daha kapsayıcı bir dünya inşa etmemizin anahtarı olduğunu sözlerine ekledi.